اجزای دانشگاه مجازی
اجزای دانشگاه مجازی عبارت اند از :
Information booth
به دانشجویان در فهم دانشگاه مجازی ، خدمات آن ، سر فصل های دروس و مدارج تحصیلی کمک می کند.
Teaching unit
دفاتر و واحد های آموزشی که واحد های درسی، سمینارها، آزمایشگاهها، پایان نامه ها و برنامه امتحانات را ارائه می دهند.
Student office
مسئول خدمات اجرایی و اداری مانند ثبت نام دروس ، سمینارها ، امتحانات و کارگاه ها است.
Library
امکان دسترسی به فهرست های اطلاعاتی و کتابخانه ای را فراهم می کند.
Cafeteria
ارتباطات و اجتماعات دانشجویی را برای دانشجویان دور از دسترس و نیز گفت وگو و بحث را برای آنها فراهم می آورد.
Black board
دانشجویان را در جریان اخبار قرار می دهد.
Research center
این مرکز به دانشجویان در باره فعالیت های تحقیقاتی و انتشارات اطلاع می دهد و نیز امکان ارتباط بین دانشجویان و محققان را فراهم می سازد .
Shop
در این محل اماکن خرید منابع درسی میسر است.
به عنوان نمونه از این دانشگاهها میتوان دانشگاه کنتکاکی را نام برد .این دانشگاه از سال 1999 کار خود را آغاز کرده است و کلیه دروس دانشگاه به صورت پیوسته ارائه می گردد. این دانشگاه امکان دسترسی آزاد و بدون محدودیت به اطلاعات و منابع مطالعاتی کتابخانه مجازی دانشگاه کنتکاکی را برای کلیه ثبت نام کنندگان از طریق اینترنت میسر ساخته است، این دانشگاه ، علاوه بر تحصیلات تکمیلی، دارای مدرسه متوسطه مجازی به همین نام است.
آیا آموزش مجازی تفکر انتقادی را تقویت می کند؟
دگرگونی های حاصل از پیشرفت تکنولوژی اطلاعات وگسترش روز افزون آن ، چالش های جدیدی را فرا روی مربیان ومعلمان قرار داده است که یکی از این چالش ها ناظر بر گسترش مهارت های تفکر انتقادی در محیط های نرم افزار آموزش مجازی LMS تحت وب می باشد .
مطالعات انجام شده نشان می دهد که آموزش مبتنی بر اینترت به طور کلی مهارت های فکری سطوح پایینتر را مد نظر قرار می دهد. یا به عبارت دیگر شواهد و قرائن قانع کننده ای برای استفاده از این رویکرد (تفکر انتقادی) در دست نیست.
می تواند به طور موفقیت آمیزی تفکر ( line on )حال این سوال مطرح میشود که آیا سیستم آموزش مجازی (LMS) یا انتقادی را در دانش آموزان تقویت کند ؟ طبق مقاله ارائه شده در دومین همایش فناوری اطلاعات برای رسیدن به این مسئله مهم (تفکر انتقادی ) طراحی آموزشی ویژه ای لازم است که دانش آموزان را درفضای الکترونیکی به تفکر انتقادی وا دارد.
آموزش مجازی برای چه مقطعی می باشد؟
نظام آموزش مجازی LMS( ال ام اس ) محدود به هیچ تخصص ، مقطع ، سن و دوره ی خاص نیست وبا توجه به گستردگی فعال خود می توانند آموزش را در همه مراحل ومقاطع فعال کند .بدین دلیل که محدود به مکان وزمان نیست و می تواند همه علاقمندان به آموزش را با گزینه های سادتر از آنچه که تا کنون در آموزش مطرح بوده است به یک فراخوان همگانی در موسسات ، دانشگاهها ، کارخانجات و …دعوت کند .این نوع آموزش نه فقط در مراکز آموزش رسمی بلکه در همه موسسات نیازمند به آموزش مورد استقبال قرار گرفته است .
آموزش عالی
کاربران این نوع از سیستم نرم افزار آموزش مجازی LMS اغلب دانشجویان ، اساتید ، پرسنل ستادی دانشگاه ویا حتی متقاضیان دوره های آموزش عالی می باشند .مفاهیمی نظیر دانشگاه مجازی و دیجیتالی مربوط به این نوع از آموزش مجازی است.
• کمک آموزشی
کاربران این نوع از آموزش آنلاین اغلب دانش آموزان مدرسه ای مقاطع مختلف ، معلمان و دبیران و یا والدین آنها می باشند .مفاهیمی نظیر مدارس مجازی ، دبیرستان مجازی و…مربوط به این نوع از آموزش مجازی است.
آموزش عمومی
کاربران این نوع از آموزش مجازی اغلب کاربران عادی و خانگی می باشند که برای افزایش مهارت های فرد از ابزارهای فناوری اطلاعات استفاده می کنند.
آموزش کارکنان (آموزش ضمن خدمت)
کاربران این نوع از آموزش مجازی پرسنل و کارکنان شرکت ها، موسسات و سازمانهای خصوصی و دولتی می باشند .البته استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش و تربیت نیروی انسانی معمولا برای شرکتها ، کارخانجات و موسسات با نیروی انسانی زیاد مطرح می شود . روزنامه دنیای اقتصاد ، ضمیمه ارتباط پویا ، حقیقی احمد رضا، کتابخانه های مجازی با پیشرفت های حاصل از پیدایش فناوری اطلاعاتی وارتباطی ، کتابخانه ها هم از حالت سنتی نقش خود تغییر داده اند و از وسایل فناوری نوین برای ارائه خدمات استفاده می کنند و در نتیجه در کنار کتابخانه های سنتی، نوع جدیدی از کتابخانه به نام کتابخانه مجازی پدید آمد .
ابن کتابخانه های مجازی ، مجموعه ای از اطلاعات را به صورت دیجیتال در اختیار دارند وآنها را سازمان دهی می کنند این اطلاعات شامل کتابها ، مجلات الکترونیکی ، محتوای الکتریکی، پایگاههای اطلاعاتی ، صفحات وب ، لوح های فشرده و سایر قالب های الکترونیکی می باشد .
کتابخانه های مجازی طیف گسترده ای از منابع اطلاعاتی که به صورت فیزیکی موجود نیستند را فراهم می کنند در حالی که محدود به زمان و مکان ، مقدار نمی باشند.
کنفرانس های مجازی یا وب کنفرانس یا جلسان آنلاین
وب کنفرانس مجازی (web conference) یا همان وبینار در سیستم آموزش مجازی LMS که در آن تعامل دو طرفه از طریق فناوری های جدید اینترنت ورایانه و ایجاد یک محیط مجازی فعال در زمان واقعی امکان پذیر است .
که در این محیط ها مباحث به صورت مجازی مطرح می شود .نکته مهم در این نوع آموزشها شرکت فعال فراگیران در بحث وگفت وگو با استادو دیگر فراگیران و همچنین بهره برداری از منابع اطلاعاتی کتابخانه های مجازی و کتب و مجلات دیجیتالی می باشد .
در این کنفرانس های مجازی تعامل استاد با فراگیران بر اساس نیازها وتوانایی ها ی فراگیران خلاصه می شود واستاد به عنوان مشاور و جهت دهنده فراگیر برای نیل به هدف است .
کیفیت آموزش مبتنی بر اینترنت (دروس اینترنتی)
یکی از موضوعات که باید در ورود اینترنت به مراکز آموزشی و استفاده از شبکه ها ی آن مورد توجه قرار گیرد کیفییت برنامه های آن است .بسیاری از برنامه هایی که به وسیله اینترنت وبا عنوان (آموزش مجازی) از سری شرکت های تجاری ارائه می شود چیزی غیر از سو استفاده از افراد ومراکز آموزشی نیست وعلت اصلی آن نیز عدم آشنایی مسولان آموزشی می باشد .علاوه بر این ، دروس و برنامه هایی که درکشور های در حال توسعه ارائه می شود .بیشتر ساخته و پرداخته کشور های پیشرفته می باشد .و این نوع برنامه بدون توجه به فرهنگ و نیاز های این گونه کشورها فاقد اعتبار و کارایی لازم است .
به عنوان مثال ، دانشگاه آنادولد ترکیه با 500000دانشجو که در سال 1998از سوی بانک جهانی به عنوان بزرگترین دانشگاه آموزش از راه دور شناخته شده است .
اخیرا در این دانشگاه برای بالا بردن کیفیت آموزشی کلاس مجازی بر گزارکرده است ولی با این وجود اعتبار لازم در بین دانشگاهیان پیدا نکرده است و این گونه موارد کیفیت واعتبار دروس اینترنتی همواره زیر سوال بوده است در حال حاضر به نظر می رسد که دانشگاه مجازی قادرنباشند جایگزین دانشگاه های سنتی با کیفیت مطلوب آموزشی ، پژوهشی خدمات اجتماعی باشند اما می توانند به عنوان مکمل مراکز آموزشی و برنامه ها باشند .یکی از عوامل تاثیر گذار بر کیفیت پایین دروس اینترنتی هزینه بسیار بالای آن می باشد و اکثر کشورها در تهیه وسایل و تجهیزات زیر بنایی و هزاران عوامل دیگر مشکل دارند اما به زغم برخی از اساتید و صاحب نظران در این زمینه ایجاد نگرش مثبت در فراگیران جهت استفاده در پژوهش های علمی و ایجاد دوره ها ی آشنایی با اینترنت می توانند کیفیت چنین آموزش هایی رابالا ببرند .
کاربرد واقعیت مجازی در آموزش
واقعیت مجازی : شکل جدیدی از به تصویر در آوردن اطلاعات و داده ها که در آن تصاویر آنقدر شبیه سازی می شود که به واقعیت نزدیک بشود یا عین واقعیت شود. از این مدل آموزش الکترونیکی LMS در دوره های پیش دبستانی تا دبیرستان وهمچنین در بخش های صنعتی ، دولتی و ارتش استفاده می شود.
توماس و استوارت (1991) چند نقش را برای واقعیت مجازی در آموزش و پرورش ترسیم کرده اند :
1- مکانها و چیز هایی را به دانش آموزان ارائه می دهند که دانش آموزان در دنیای واقعی به آنها دسترسی ندارند.
2- برای نشان دادن اشیا وچیزهایی به کار می روند که بررسی موثر و دقیق آنها مستلزم تغیر مقیاس اندازه و یا زمان است.
3- مکانها ، فضاها و اشیا را بدون تغیر در کیفیت آنها ایجاد می کند.
4- با مردمی که در مکان های دور قرار دارند از طریق باشگاههای جهانی ارتباط و تعامل برقرار می کنند دانش آموزان کشور های گونگون می توانند با همکاری هم در پروژه مورد علاقه خود فعالیت کنند .
5- تعامل با افراد واقعی در فضا های خالی ایجاد شده را امکان پذیر می کند.
6- تعامل با افراد واقعی را به روش های غیر واقع گرایانه میسر می کند.
7- ایجاد ودستکاری داده ها و مفاهیم مجرد به منظور حل آنها با عملیات ریاضی
8- تعامل با مجودات مجازی نظیر نمایند گان اشخاص وچهره های تاریخی که نشان دهنده فلسفه های متفاوت و دیدگاه های مختلف هستند و در یک بحث و گفتگوی شبیه سازی شده شرکت دارند .
برای ساخت واقعیت های مجازی از نرم افزار های سه بعدی استفاده می شود معروف ترین آنها عبارت اند از :
اساسا برای مهندسان معمار تهیهthrough walk virtus – through walk virt – corporation virtus شده اند .این نرم افزار ، یک برنامه انیمشین سازی سه بعدی و تعاملی است که به کاربر اجازه می دهد تا مدلی از هوش حجم دار واقعی را بسازد برای مثال شئ مورد نظر ممکن است کلاس درس با میز، صندلی و سایر چیز های مناسب کلاس باشد موجود می تواند در این دنیای مجازی خلق شده قدم بزند و همان چیزهایی را که در هنگام قدم زدن در دنیای واقعی با آن دنیا رو به رو می شود در این دنیای مجازی تجربه می کند.
سیستم آموزش مجازی (LMS)
سیستم آموزش مجازی LMS (ال ام اس) می تواند در منزل یا محیط آموزشی استفاده شود:
1- استفاده در منزل :
امروزه بعضی از خانواده ها دارای رایانه بوده و متصل به شبکه هستند در این صورت سیستم می تواند به عنوان یک ابزار موثر در یادآوری مطالب ، ارتقای سطح یادگیری و تعمیق آن عمل کند از طرفی بر گذاری دوره های آموزش از راه دور و ضمن خدمت و دوره کمک آموزشی مثل آمادگی برای کنکور و…امکان پذیر می شود .
2- استفاده در محیط آموزشی :
امروزه تمام هنرستان ها ، دبیرستان ها و مراکز آموزش عالی مجهز به سایت رایانه با حداقل 5دستگاه رایانه و امکان ایجاد شبکه و اتصال به اینترنت شده اند در صورت استفاده از محیط آموزشی در جهت کمک به معلم در انتقال مفاهیم به دانش آموزان مطرح می شود
علی رغم اینکه سیستمآموزش مجازی (LMS) یا E-learning محاسن فراوانی دارند اما نظام های آموزشی را دچار مشکلاتی نیز می نمایند .برخی از این مشکلات عبارتند از :
1- نیاز مخاطبان به سواد رایانه ای
2- لزوم وجود استاندارد های خاص برای ارزیابی و برنامه های آموزشی
3- مسئله صدور و اعتبار گواهی نامه
4- متواری کردن آموزش گران
5- آموزش به زبان غیر بومی
6- مسائل مربوط به حق مولف منابع اطلاعاتی
7- نیاز به استفاده از ابزارها و تجهیزات خاص
جهت استفاده از هر سیستم فناوری نوین در امور آموزشی کشور لازم است ابتدا شرایط زیر فراهم شود :
1- ایجاد زیر ساختار های قوی فناوری.
2- توسعه سرمایه گذاری در زمینه فناوری اطلاعات وصنایع مربوط به آن.
3- رعایات مسائل مربوط به قانون حق مولف و پی گردهای قانونی آن.
4- تدوین استاندارد های آموزشی لازم برای ارزیابی آموزشگران و دانشجویان.
5- تدوین دوره های آموزشی مستمر ضمن خدمت برای مسئولان ، پرسنل و اساتید.
6- تجهیز نیروی انسانی مناسب برای راه اندازی و پشتیبانی سیستم های آموزشی ضروری است.
7- سرمایه گذاری و مشارکت دولت و بخش های خصوصی در این زمینه الزامی است.
8- فرهنگ سازی مناسب و تغیییر نگرش سنتی جامعه در امر آموزش باید صورت پذیرد.
9- ارتباطات و هماهنگی بیشتر در سطح بین المللی جهت اعطای گواهی نامه معتبر جهانی الزامی است.
در نتیجه فناوری اطلاعات و ارتباطات و حرکت از جوامع سنتی به جوامع اطلاعاتی تمامی ابعاد ونیازمندی های بشری را تحت تاثیر قرار داده است. روش آموزش نیز تابع چنین تغیر و تحولاتی بوده اند .بهره گیری از آموزش مجازی با استفاده ازروش های جدید موجبات کارایی و اثر بخشی بیش از پیش نظام های آموزشی درجوامع بشری را فراهم می نماید. در کشور ما نیز برنامه ریزی به منظور بهره گیری از چنین روش هایی دراجرای آموزشی اعم از آموزش های مدرسه ای، حرفه ای و تخصصی ضروری است. استفاده از چنین فنونی امکان افزایش کیفیت و بهره وری آموزشی در کلیه سازمانها را پدید می اورد.
فرهنگ لغت Merriam-Webster، کلمه ی "team" را با عبارت های زیر تعریف می کند:
- یک گروه از افراد که در قالب یک ورزش، بازی و ... در برابر گروه دیگری رقابت می کنند،
- یک گروه از دو یا چند حیوان که برای کشیدن واگن، سبد خرید و غیره استفاده می شوند،
- گروهی از افراد که با هم کار می کنند.
از نظر من می توان هر سه تعریف را برای تیم های eLearning اعمال می شود. در برخی موارد، تیم های ما باید در برابر گروه های دیگر برای به دست آوردن قرارداد رقابت کنند. و در روزهای سختی، بخشی از یک تیم آموزش الکترونیک بودن ممکن است به شما احساسی مثل جان کندن یک الاغ برای کشیدن واگن سنگین را بدهد. اما اغلب، این تعریف سوم است - گروهی از افرادی که با هم کار می کنند - که دقیقا یک تیم آموزش الکترونیک را تعریف می کند.
اگر چه تعریف کلمه "تیم" یا گروه ممکن است ساده باشد، ایجاد یک تیم موفق اموزش مجازی نیاز به تفکر و تلاش زیادی دارد. بنابر تجربه ی من، اگر گروه کاری شما سه ویژگی کلیدی را داشته باشند، می توانید خود را برای موفقیت آماده کنید.
این سه ویژگی کلیدی برای یک تیم اموزش الکترونیک موفق عبارتند از
ویژگی های تیم اموزش الکترونیک موفق: رهبری توانمند
هر دو بچه من ورزش می کنند، و من هم زمانی که جوان تر بودم در تیم ورزشی حضور خوب و موثری داشتم. زمان من در زمینه، در حاشیه و کار به عنوان بخشی از تیم های شرکتی این را به من آموخته است: شما واقعا نمی توانید نقش موثر یک رهبر را در موفقیت تیم انکار کنید. من مربیان بچه ام را به دقت بررسی کرده ام (بله، من کمی محافظه کارانه عمل می کنم) و واضح است که مربیانی که هیچ چشم اندازی ندارند، که سر بچه ها نعره می زنند و اهداف پشت نقش خود را فراموش می کنند تشویق بچه ها به لذت بردن از فعالیت های سالم ) موثر و مفید نیستند. از سوی دیگر، یک رهبر توانا آهنگ تیم را تنظیم می کند، مسائل را حل می کند، الهام بخش کارهایی عالیست، و از همه مهم تر، تیم را به سمت یک هدف مشخص هدایت می کند. رهبران هستند که تعدادی از افراد را به یک تیم تبدیل می کنند.
ویژگی های تیم اموزش الکترونیک موفق: توانایی ها مختلف
همه ما مهارت ها، توانایی ها و استعدادهای خاص خود را داریم. ممکن است وسوسه شوید که یک تیم آموزش الکترونیک را که شامل افرادی است که "یکدیگر" را می فهمند یا مهارت های مشابه دارند، بسازید. اما فکر کنید چه اتفاقی می افتد زمانی که شما یک تیم دارید که هیچ کس در آن نمی تواند با مدیران به راحتی صحبت کند؟ یا تیمی که مدیر پروژه ندارد؟ یا شاید، کمبود افراد کد زن یا کسی که که درک طراحی آموزشی دارد؟ تیمی که از افراد دارای نقاط قوت مختلفی تشکیل شده است برای ایجاد یک محتوای استثنایی، رسیدگی به چالش ها و ارائه محصولات آموزشی الکترونیکی که نیازهای مخاطبان را برآورده می کنند، بهتر است.
ویژگی های تیم اموزش الکترونیک موفق: تعهد به همکاری با یکدیگر
در نهایت، ممکن است تیمی یک رهبر با قدرت باور نکردنی داشته باشد و از افرادی با نقاط قوت متفاوت برخوردار باشد، اما اگر این افراد متعهد و مایل به همکاری با یکدیگر نباشند، تیم در نهایت با شکست مواجه خواهد شد. بنابراین اگر تیم آموزش الکترونیک شما با مشکلات داخلی و تعاملات منفی دست و پنجه نرم می کند، وقت آن رسیده است تا به این مشکلات رسیدگی کنید و به عنوان یک تیم کار کنید. این ممکن است ساده لوحانه به نظر برسد، اما حقیقت است: همه ما زمانی که با هم کار می کنیم، بهتر هستیم.
اگر بخشی از یک تیم هستید یا اگر به دنبال پیوستن به یک تیم جدید هستید، زمانی را برای ارزیابی اینکه این تیم ویژگی های گفته شده را دارد یا خیر، بگذارید. اگر این ویژگی ها را دارند، شک نکنید که در یک نقطه عالی قرار دارید. و اگر این ویژگی ها را ندارند، به دنبال راهی باشید که بتوانید تیم را تحت تاثیر قرار دهید تا در جهت جدیدی حرکت کند، جهتی که این سه ویژگی را در بر می گیرد.