نقش متاورس در آموزش و یادگیری

در این فضاها، افراد مفاهیم را مشاهده می‌کنند، علاوه براین به‌صورت عملی با آن‌ها درگیر می‌شوند و مهارت‌های پیچیده را در محیطی ایمن و پویا تمرین می‌کنند. نقش متاورس در آموزش فراتر از استفاده از ابزارهای نوین است؛ این فناوری بنیان یادگیری را از شیوه‌های تئوری و منفعل به مدلی مشارکتی، شخصی‌سازی‌شده و تجربه‌محور تغییر می‌دهد. از آموزش فنی و صنعتی در کارخانه‌های مجازی تا برگزاری کلاس‌های جهانی در محیط‌های سه‌بعدی، متاورس می‌تواند نظام آموزشی را به سمت یادگیری عمیق‌تر، ملموس‌تر و کارآمدتر هدایت کند.

آموزش کارکنان در متاورس

در متاورس، کارکنان در محیط‌های سه‌بعدی وارد نقش خود می‌شوند و مهارت‌ها و فرایندهای کاری را در شرایطی شبیه‌سازی‌شده تمرین می‌کنند. این تجربه عملی به افراد کمک می‌کند پیش از مواجهه با محیط واقعی، توانایی‌ها و واکنش‌های لازم را تمرین کنند و اشتباهات احتمالی را کاهش دهند.

شرکت Strivr در این حوزه پیشگام است و برنامه‌هایی برای آموزش ایمنی، خدمات مشتری و مدیریت موقعیت‌های پرتنش ارائه کرده است. نمونه موفق آن همکاری با Walmart در سال ۲۰۱۸ است، جایی که کارکنان ابتدا فرایند سفارش آنلاین و برخورد با شرایط استرس‌زا را در فضای مجازی تمرین کردند تا هنگام اجرای واقعی، دقت و آرامش بیشتری داشته باشند. این مدل نشان می‌دهد متاورس می‌تواند آموزش کارکنان را به تجربه‌ای عملی، تعاملی و نزدیک به واقعیت تبدیل کند.

تمرین مهارت‌های کاری با ابزارهای واقعیت مجازی

شرکت‌ها می‌توانند از محیط‌های آموزشی مجازی برای تمرین عملی کارکنان استفاده کنند، بدون اینکه نیاز باشد همه چیز در محیط واقعی اتفاق بیفتد. این فضاها شرایطی شبیه‌سازی‌شده ایجاد می‌کنند که کارکنان بتوانند فرایندهای کاری، تصمیم‌گیری و تعامل با مشتریان را تمرین کنند و مهارت‌های خود را تقویت کنند.

برای مثال، در یک شرکت بیمه یا بانک در ایران، می‌توان سناریوهایی طراحی کرد که کارکنان فرایند ارزیابی خسارت، پاسخ به شکایات مشتریان و ارائه خدمات را در محیط مجازی تمرین کنند. همچنین آموزش مهارت‌های نرم‌افزاری و توانایی‌های ارتباطی می‌تواند در این فضا انجام شود تا کارکنان در موقعیت‌های واقعی کار، عملکرد بهتری داشته باشند و آماده مواجهه با مشکلات و چالش‌ها باشند.

این روش باعث می‌شود آموزش سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و ایمن‌تر انجام شود و کارکنان تجربه عملی کسب کنند، بدون اینکه تجهیزات یا مشتریان واقعی در خطر قرار بگیرند.

نمونه های استفاده از VR در مشاغل

شرکت Interplay، استارت‌آپی است که آموزش آنلاین و VR را برای طیف وسیعی از مشاغل مهارتی از جمله لوله‌کشی، برق، و تعمیر و نگهداری تاسیسات ارائه می‌کند. دوره‌های آموزشی که روی پلتفرم گذاشته شده شامل فیلم های ویدئویی ضبط شده از کارشناسانی است که کاربران را از طریق روش‌های خود تعلیم می­دهد. آموزش آنها با نمودارهای سیم‌کشی، معادلات، پیکربندی‌های سیستم نمونه و نمودارها تکمیل می‌شود. برای به چالش کشیدن دانش کارکنان، Interplay آنها را در طول فرایند راهنمایی می کند و سپس یک خطای تصادفی در یک سیستم ایجاد می­کند. کارگران باید با تکیه بر آموزش های قبلی خود، راه حل های رفع خطا را بیابند.

صنعت مراقبت‌های بهداشتی علاقه خاصی به فناوری‌های راهبردی متاورس نشان می‌دهد، به‌ویژه مواردی که برای پشتیبانی جراحی های پرخطر استفاده می­شود. کلینیک Mayo بر روی فناوری شرکت Competitor FundamentalVR، که واقعیت مجازی را با شبیه‌سازی‌های جراحی ترکیب می‌کند، سرمایه‌گذاری کرده است.

مزایا و معایب استفاده از پلتفرم‌های مجازی در آموزش

استفاده از پلتفرم‌های مجازی در آموزش، به ویژه برای کسب‌وکارها و سازمان‌های ایرانی، می‌تواند فرصت‌های ارزشمندی ایجاد کند و در عین حال محدودیت‌هایی نیز داشته باشد. با این حال، با انتخاب نسخه‌های ساده‌تر و ارزان‌تر، بسیاری از این فرصت‌ها در دسترس قرار می‌گیرند و می‌توان هزینه‌ها را کنترل کرد.

مزایا

تمرین عملی و شبیه‌سازی‌شده:  کارکنان می‌توانند فرایندهای کاری و مهارت‌های فنی یا مدیریتی را در محیطی امن تمرین کنند، بدون خطر آسیب به تجهیزات یا ایجاد مشکلات در محیط واقعی. این تمرین عملی باعث افزایش اعتمادبه‌نفس و تسلط بر مهارت‌ها می‌شود.

صرفه‌جویی در زمان و هزینه:  استفاده از پلتفرم‌های مجازی، حتی نسخه‌های ساده و ارزان، نیاز به رفت‌وآمد و تجهیزات فیزیکی را کاهش می‌دهد و هزینه‌های آموزش حضوری را به میزان قابل توجهی کم می‌کند.

قابلیت تکرار و مرور بی‌نهایت:  آموزش‌های شبیه‌سازی‌شده امکان تکرار سناریوها و تمرین مهارت‌ها در شرایط مختلف را فراهم می‌کند، بدون آنکه نیازی به هزینه یا زمان اضافی باشد.

انعطاف‌پذیری و دسترسی بیشتر:  نسخه‌های ساده‌تر VR و ابزارهای آنلاین به سازمان‌های کوچک و متوسط باعث می‌شود شما بتوانید بدون سرمایه‌گذاری سنگین، آموزش‌های تعاملی و شبیه‌سازی‌شده را برای کارکنان ارائه دهید. بنابراین حتی شرکت‌های با منابع محدود نیز می‌توانند کارکنان خود را آماده و توانمند کنند.

تعامل بهتر و مشارکت گروهی:  پلتفرم‌های مجازی تعامل تیمی را افزایش می‌دهند، جلسات و کارگاه‌ها را جذاب و تعاملی می‌کنند و امکان همکاری همزمان کارکنان از مکان‌های مختلف را فراهم می‌آورند.

آمادگی برای محیط واقعی:  کارکنان می‌توانند قبل از ورود به محیط واقعی کار، با شرایط و چالش‌های احتمالی آشنا شوند و واکنش‌های مناسب را تمرین کنند.

معایب و محدودیت‌ها

وابستگی به زیرساخت فناوری:  برای اجرای محیط‌های شبیه‌سازی‌شده نیاز به اینترنت پرسرعت و تجهیزات حداقلی است که در برخی نقاط کشور محدودیت دارد.

عدم یکپارچگی کامل:  بسیاری از پلتفرم‌ها هنوز به هم متصل نیستند و تجربه یکپارچه و همه‌جانبه‌ای شبیه متاورس ارائه نمی‌کنند، اما نسخه‌های ساده می‌توانند به صورت مستقل کارایی خوبی داشته باشند.

نیاز به آموزش اولیه:  کارکنان و مربیان باید با ابزارها و نرم‌افزارهای مجازی آشنا شوند تا بتوانند از ظرفیت‌های آنها استفاده کنند. این امر با آموزش‌های کوتاه و مرحله‌ای قابل مدیریت است.

ریسک تمرکز صرف بر ابزار:  اگر محتوا و سناریوهای آموزشی درست طراحی نشوند، ممکن است آموزش سطحی و ناکارآمد باشد، اما با طراحی مناسب، حتی نسخه‌های ساده تأثیر آموزشی قابل توجهی دارند.

استفاده تدریجی و هوشمندانه از این پلتفرم‌ها می‌تواند تجربه آموزشی را جذاب، کاربردی و مقرون‌به‌صرفه کند و زمینه رشد و توسعه مهارت‌ها را به شکل ملموس فراهم نماید.

تاثیر متاورس بر آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی

متاورس می‌تواند نقش مهمی در آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی، به ویژه موضوعات حساس و چالش‌برانگیز، ایفا کند. برخی شرکت‌ها در حال استفاده از فناوری‌های واقعیت مجازی برای آموزش پیشگیری از آزار و اذیت در محیط کار هستند. برای مثال، شرکت Vantage Point مستقر در لس‌آنجلس پلتفرمی طراحی کرده که با ماژول‌های جداگانه برای مردان و زنان، موقعیت‌های مختلف آزار و اذیت را شبیه‌سازی می‌کند و بر برچسب‌ها، تعصبات، مداخله دیگران و واکنش‌های اجتماعی تمرکز دارد.

بنیانگذار این شرکت، Morgan Mercer، معتقد است که محیط‌های مجازی همه‌جانبه می‌توانند تجربه‌های احساسی و واقعی ایجاد کنند که فراتر از آموزش‌های سنتی یا حتی پلتفرم‌های آنلاین معمولی است. وقتی فرد بتواند موقعیت‌های حساس را به صورت واقعی و با احساسات مرتبط تجربه کند، یادگیری عمیق‌تر و تأثیرگذارتر می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند اثر این نوع آموزش بسیار بالاست. بر اساس گزارش PricewaterhouseCoopers در سال ۲۰۲۰، دانش‌آموزان در محیط‌های واقعیت مجازی حدود چهار برابر بیشتر از آموزش الکترونیکی سنتی متمرکز می‌شوند و اعتماد به نفس آنها در به‌کارگیری مهارت‌های جدید پس از آموزش تا ۲۷۵٪ افزایش می‌یابد. این آمار نشان می‌دهد که متاورس می‌تواند آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی را به شکلی عملی، ملموس و اثرگذار ارائه کند.

میزان اعتماد کاربران به متاورس چگونه است؟

صرف نظر از اعتماد کارمندان به کارفرمای خود، برخی از آنها ممکن است نسبت به ارائه دهندگان فناوری­های متاورس، محتاط باشند. به عنوان مثال، متا از کاربران پلتفرم Workrooms خود می‌خواهد تا برای حساب‌های Meta و Workrooms ثبت‌نام کنند. این موضوع برای کاربرانی که نگران این هستند که آیا ممکن است شرکت از داده‌هایشان پول دربیاورد یا خیر، غیرمنتظره است. متا ادعا می کند که از مکالمات Workrooms برای اطلاع رسانی تبلیغات در فیس بوک استفاده نمی کند و فقط تصاویر شخصی را به صورت محلی پردازش می کند. ولی با توجه به سابقه ضعیف شبکه اجتماعی در حفظ حریم خصوصی داده ها، این ادعا نمی تواند همه نگرانی های کاربران را برطرف کند.

متاورسmetacognition  به معنای آگاهی و کنترل فرد از فرایند یادگیری و استفاده از استراتژی‌های مختلف برای بهبود یادگیری است. نقش متاورس در آموزش و یادگیری بسیار مهم است و می‌تواند به شکل‌های مختلفی تأثیرگذار باشد. در زیر به برخی از نقش‌های متاورس در آموزش و یادگیری اشاره می‌کنم:

تنظیم خودکار یادگیری

متاورس به فرد کمک می‌کند تا خودش را برای یادگیری منظم و سازماندهی شده آماده کند. این شامل تنظیم زمان، محل و شرایط یادگیری است. به عنوان مثال، فرد می‌تواند زمان‌های بهتری برای مطالعه انتخاب کند یا محیطی را برای یادگیری مناسب انتخاب کند.

استفاده از استراتژی‌های یادگیری موثر

متاورس به فرد کمک می‌کند تا استراتژی‌های موثری را برای یادگیری انتخاب کند. به عنوان مثال، فرد می‌تواند از استراتژی‌هایی مانند خواندن با صدای بلند، توضیح مفاهیم به دیگران یا توضیح خود به خود استفاده کند.

تعیین اهداف یادگیری

 متاورس به فرد کمک می‌کند تا اهداف واقع‌گرایانه و قابل دستیابی برای یادگیری خود تعیین کند. این کمک می‌کند تا فرد متمرکز و متعهد به یادگیری باشد و در پیشرفت خود پیگیری کند.

ارزیابی خود

متاورس به فرد کمک می‌کند تا خودش را ارزیابی کند و به تشخیص نقاط قوت و ضعف خود بپردازد. این کمک می‌کند تا فرد بتواند استراتژی‌های یادگیری خود را بهبود بخشد و در طول زمان پیشرفت کند.

مدیریت زمان

متاورس به فرد کمک می‌کند تا زمان خود را بهینه‌سازی کند و برنامه‌ریزی مناسبی برای یادگیری داشته باشد. این شامل تعیین اولویت‌ها، تنظیم زمان برای فعالیت‌های مختلف و مدیریت تعاملات و تعاملات مختلف است.

تنظیم استراتژی‌های مشکل‌حل

متاورس به فرد کمک می‌کند تا استراتژی‌های مشکل‌حل موثری را برای حل مسائل و مواجهه با چالش‌ها انتخاب کند. این شامل استفاده از استراتژی‌هایی مانند تجزیه و تحلیل مسئله، تست فرضیه و استفاده از مثال‌ها و تمرین‌های عملی است.

با توجه به اهمیت متاورس در آموزش و یادگیری، توصیه می‌شود که در ارائه خود به این موضوع بپردازید و نقش آن را برای مدرس و دانش‌آموزان توضیح دهید.

جمع‌بندی

متاورس فراتر از یک فناوری نوظهور، فرصت‌های گسترده‌ای برای آموزش و توسعه مهارت‌ها فراهم می‌کند. این محیط‌های مجازی امکان تمرین عملی، شبیه‌سازی سناریوهای واقعی و تعامل تعاملی را برای کارکنان و یادگیرندگان ایجاد می‌کنند. استفاده از متاورس می‌تواند زمان و هزینه آموزش را کاهش دهد، مهارت‌ها را سریع‌تر تثبیت کند و آموزش را شخصی‌سازی‌شده و جذاب کند.

با این حال، موفقیت آن وابسته به اعتماد کاربران، رعایت حریم خصوصی و مدیریت صحیح فرایندهاست. اگر این چالش‌ها به درستی مدیریت شوند، متاورس می‌تواند به ابزاری کارآمد برای آموزش، ارتقای مهارت و آماده‌سازی افراد برای مواجهه با محیط واقعی تبدیل شود.